|
Vườn tượng tại Phật Quang Sơn - Đài Loan |
LTS: Phật Quang Sơn là một tổ chức Phật giáo do Hòa thượng Tinh Vân
sáng lập vào năm 1967 ở Đài Loan, có trụ sở chính tại thành phố Cao Hùng. Hiện
tại, Phật Quang Sơn có đến 200 chi nhánh tự viện và các trung tâm tu học tại
nhiều quốc gia trên khắp tất cả các châu lục. Để quản lý một tổ chức lớn mang tầm
quốc tế như thế là điều không đơn giản. Hòa thượng Tinh Vân đã từng chia sẻ
kinh nghiệm trong việc tổ chức và quản lý Phật Quang Sơn. Nay Nguyệt san Giác
Ngộ giới thiệu đến bạn đọc.
Quản lý và tổ chức nhân sự là vấn
đề rất quan trọng, quyết định đến sự tồn tại và phát triển của một tổ chức, cơ
quan. Nhiều người thường hỏi tôi rằng: "Phật Quang Sơn có hàng trăm ngôi
chùa và các tổ chức trực thuộc trên khắp thế giới. Làm thế nào để ngài lãnh đạo
và quản lý một tổ chức rộng lớn như thế?”. Với vấn đề này, tôi có một câu trả lời
nhất quán rằng: “Tất nhiên là có rất nhiều cách để làm công việc đó”. Sau đây
là bốn nguyên tắc cơ bản:
1. Không có sự gắn kết cố định giữa các vị thầy và các đệ tử
Không ai trong số các môn đệ của
Phật Quang Sơn là vĩnh viễn gắn kết với bất kỳ một vị sư phụ nào cả. Tất cả những
môn đệ của Phật Quang Sơn là thuộc về toàn thể Tăng đoàn. Họ chỉ khác biệt nhau
về thời gian gia nhập Tăng đoàn, chẳng hạn như có người thuộc thế hệ thứ nhất, có
người thuộc thế hệ thứ hai, thế hệ thứ ba… Bởi vì các môn đệ không theo một vị
sư phụ nhất định cho nên không có sự ganh đua hoặc cạnh tranh giữa họ.
2. Không có sở hữu tư nhân về tiền bạc hoặc các ngân quỹ
Không một ai trong Phật Quang
Sơn được phép sở hữu tài sản hoặc các ngân quỹ tiết kiệm. Tất cả tiền bạc đều
thuộc về Tăng đoàn. Mặc dù các thành viên không có tiền, điều đó không có nghĩa
là các nguồn quỹ không sẵn sàng hỗ trợ cho họ. Tăng đoàn thường chăm lo vấn đề
thực phẩm, quần áo, đi lại, y tế, chi phí du học ở nước ngoài và thăm viếng, kể
cả quà tặng cho cha mẹ của họ trong chuyến thăm gia đình lần đầu tiên của họ sau
khi họ xuống tóc xuất gia (để chính thức trở thành người tu). Tại Phật Quang
Sơn, tất cả tiền bạc thuộc về Tăng đoàn, không thuộc về cá nhân, nhưng mỗi cá
nhân đều vui với sự hỗ trợ tiện dụng dưới một một hệ thống hợp tác tuyệt vời.
3. Bắt buộc phải luân chuyển công việc và vị trí
Theo nguyên tắc "nước sạch chỉ đến từ dòng nước chảy, một
hòn đá lăn thì không có rêu bám vào", Phật Quang Sơn thực hiện việc
luân chuyển công việc và vị trí của các thành viên. Không có ai "sở hữu"
bất kỳ ngôi chùa chi nhánh, nơi thờ tự, hoăc doanh nghiệp trực thuộc nào trong
hệ thống Phật Quang Sơn cả. Năm nay, một người có thể là trụ trì của mộ ngôi
chùa nào đó, nhưng năm tới thì vị đó có thể được phân công đến một ngôi chùa
khác. Có rất nhiều lợi ích từ việc luân chuyển công việc. Trong số đó, phải kể
đến là những cơ hội học tập và tăng trưởng, tương tác và kết nối, và để có thêm
kinh nghiệm trong tu học và phụng sự.
4. Xây dựng hệ thống đánh giá quá trình thể hiện và sự thăng tiến
Mỗi thành viên trong Tăng đoàn
Phật Quang Sơn bắt đầu với danh hiệu “Người thanh lọc”, rồi tiến dần lên danh
hiệu “Cử nhân”, “Hành giả”, “Giảng sư”. Sự thăng tiến phụ thuộc duy nhất vào nỗ
lực của mỗi cá nhân và sự thể hiện trong học thuật, trong sự thực tập giáo pháp,
và trong việc phụng sự cho tổ chức. Nhờ vào hệ thống có trật tự này mà Phật
Quang Sơn đã có được sự phát triển thuân tiện và thành công trong những năm
qua.
Ngoài ra, các thành viên của Hội
Phật giáo Phật Quang Sơn còn được đào tạo và phân bổ để đảm trách các vị trí
sau khi những định hướng nghề nghiệp của họ được đánh giá và thẩm định. Ví dụ,
các thành viên được phân loại thành những nhóm tài năng như sau:
- Trụ trì/Giám đốc: Yêu cầu phải sống hết mình vì Tăng đoàn, phải
có sự trung thành, phải phát nguyện và phải có trách nhiệm. Người giữ những vị
trí này phải có khả năng đảm trách cả chức vụ của một người giám sát và người cấp
dưới theo phương thức có trí tuệ, có đạo đức, tự tin và tề chỉnh. Vị ấy còn phải
làm chủ các phương thức tụng niệm, phải biết tổ chức các nghi thức, nghi lễ và
phải biết giảng dạy Phật pháp.
- Quan hệ cộng đồng: Người phù hợp với vai trò trò một người quan hệ
cộng đồng cần phải khéo làm chủ cảm xúc của bản thân, giữ được sự điềm tĩnh và
bình tĩnh với một diện mạo dễ chịu. Họ còn phải quen thuộc với những phong tục
và tập quán của xã hội. Họ phải là những người dễ gần gũi, biết cảm thông, năng
động và tích cực. Đồng thời họ còn phải hiểu rõ sứ mệnh và tầm nhìn của Tăng
đoàn.
- Nhà giáo dục/Nhà văn: Họ là những người đánh giá cao giá trị nhân
văn và không xông xáo theo đuổi danh vọng hay tiền tài. Những người này cần có óc
phê phán, hiểu nhiệm vụ giáo dục và biết rõ những phong cách của một vị trụ trì
cũng như những nhu cầu của các học viên, không dính líu đến các mâu thuẩn trong
các cuộc tranh luận về chính trị hoặc về quyền lợi. Bên cạnh đó, họ cần phải có
kỹ năng tóm tắt vấn đề nghiên cứu, có kỹ năng nghiên cứu, phân tích, giảng dạy,
tư vấn, và nên cố gắng để có những công trình nghiên cứu được đăng trong các tạp
chí chuyên môn.
- Người lập kế hoạch: Những người này có sự sâu sắc, sáng tạo, quen
thuộc với việc phân tích dữ liệu, có khả năng giữ bí mật thông tin. Người đó còn
biết cách kết hợp giữa Phật pháp và kiến thức bên ngoài và thạo trong giao tiếp
bằng ngôn ngữ viết cũng như trong việc bổ sung người hỗ trợ.
- Những nhóm tài năng khác như
chuyên gia pháp lý, chuyên gia kế toán, chuyên gia hành chính.
Việc chia sẻ tầm nhìn và các
giá trị sống luôn có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong một tổ chức. Các cuộc họp
mặt hiệu quả là rất cần thiết để tạo nên sự hội tụ các ý tưởng và quan điểm. Chính
vì lý do này, Phật Quang Sơn luôn tổ chức các cuộc họp một cách rất nghiêm túc.
Phật Quang Sơn thường xuyên tổ chức các cuộc họp để tạo nên sự đồng thuận và
chia sẻ tầm nhìn.
Quản lý nguồn nhân lực là một
khía cạnh đầy thách thức trong khoa học quản lý. Theo truyền thống, vấn đề này
rất được Phật giáo chú trọng. Dưới đây là một số nguyên tắc về tính nhân văn của
Phật giáo và những ứng dụng của chúng trong việc quản lý nguồn nhân lực:
- Xem xét kế hoạch chiến lược của
cơ quan một cách tổng thể.
- Phân chia trách nhiệm với những
sự mô tả công việc rõ ràng.
- Ý thức rõ tầm quan trọng của
sự phối hợp.
- Lập kế hoạch chi tiết với những
chủ đích tốt nhất.
- Tiến hành công việc với tất cả
sự nỗ lực và quyết tâm.
- Báo cáo thường xuyên và kịp
thời để thông báo đến những người giám sát.
- Nhận lãnh trách nhiệm và chịu
trách nhiệm về những công việc của mình.
- Đánh giá hiệu suất và theo
dõi.
Ngoài ra, giữa cấp trên và cấp
dưới cần phải có sự truyền thông trung thực, tôn trọng lẫn nhau, tham gia tích
cực, tự phấn đấu và đánh giá một cách chân thành, thẳng thắn, thường xuyên tham
khảo ý kiến và phối hợp với nhau, đấy là những vấn đề rất cần thiết trong một
cơ quan, tổ chức.
Tôi cũng tin rằng, là một người
quản lý hiện đại thì bản thân họ nên tuân thủ theo những phương thức sau đây:
- Luôn giữ được nụ cười trên
khuôn mặt, miệng nói lời ca ngợi, trong tâm luôn có những nghi vấn và sự tức giận
thì kìm nén vào trong lòng.
- Tránh phản ứng vội vàng và gay
gắt, lựa chọn từ ngữ cẩn thận khi đưa ra những lời phê bình về kết quả thấp kém
và khi nói lên những nghi ngờ lien quan đến sự phản bội.
- Hãy đối xử với người khác một
các khoan dung, nghiêm khắc trong việc quán xét bản thân, tạo uy tín đối với
người khác, nhận lãnh trách nhiệm khi có gì đó sai sót.
- Bỏ qua một bên tất cả những lợi
ích hoặc mất mát của cá nhân và tiến về phía trước, không được nản lòng hay cố
chấp.
- Nhìn nhận vấn đề một cách tổng
thể, tạo sự hòa hợp với mọi người; để cho kênh thông tin liên lạc trôi chảy lên
xuống một cách tự do, phấn đấu để đạt được sự đồng thuận.
- Phục vụ tha nhân, cẩn thận
khi nói, nhìn về phía trước và lập kế hoạch, hiểu bản thân và những người khác.
- Điều chỉnh và thích ứng, giữ
ý tứ với người khác, tận dụng lợi thế của mọi cơ hội.
- Hài hước, lắng nghe với sự
chú tâm, xem xét cẩn thận, phải tôn trọng ý kiến của người khác.
Nhà lãnh đạo cũng cần phải biết
làm thế nào để phát triển, huấn luyện và nuôi dưỡng một đội ngũ nhân viên có năng
lực. Người lãnh đạo còn phải có khả năng tuyển chọn, huấn luyện, và trao quyền
cho những nhân viên có tài năng. Một sai lầm phổ biến trong giới lãnh đạo là
thường phê bình cấp dưới của mình mà không đưa ra bất kỳ một sự chỉ dẫn nào. Ngoài
ra, một nhà lãnh đạo hay nhà điều hành cao cấp cần phải thường xuyên tự đánh
giá bản thân và nhờ cấp dưới góp ý trong
việc đưa ra quyết định. Sự hài hòa giữa cấp quản lý và nhân viên là nguồn lực
lượng ổn định cho một tổ chức.
Đại sư Tinh Vân - Minh Nguyên lược dịch
(Theo Management: Fo Guang Shan’s Approach, Đại sư Tinh Vân, dựa trên bản
anh ngữ của dịch giả Tiến sĩ Otto Chang)
(Nguồn: Nguyệt san Giác Ngộ, số 193, tháng 4/2012)