Mưa thu rả rích, trời thu ảm đạm một màu, thỉnh thoảng một trận gió ào ào lùa qua khóm lá. Con đường mòn dẫn đến đỉnh núi gập ghềnh, khúc khuỷu, nằm im lìm giữa những lùm cây rậm rạp. Một người lữ hành, đầu đội chiếc nón lá, đang lủi thủi bước những bước nặng nề đi lên. Bốn bề vắng lặng, những hạt mưa đập vào nón chàng, phát ra những tiếng lộp độp buồn tẻ.
Vóc người chàng cao và gầy, chiếc nón trùm lên đầu chàng và che luôn cả tuổi tác, nên người ta không nhận ra chàng là một ông già hay một người trẻ tuổi. Người ta chỉ biết chàng đang dầm mưa nhắm thẳng ngôi chùa trên đỉnh núi tiến lên. Ròng rã hai mươi năm qua, chàng đã đặt chân đến nhiều cảnh chùa, ai ngờ một người kép hát lại có thể là một tín đồ Phật giáo kiền thành, song vẫn chưa ai hiểu được nguyên nhân thầm kín khác.
Chàng bỏ chiếc nón xuống, để lộ ra một mái tóc ngắn, mượt và đã gần trở thành mầu hoa râm. Chàng kính cẩn đến quỳ trước Phật đài, chắp tay nhìn lên Đức Từ Tôn và đôi môi chàng khẽ rung rung.
Khoảng năm phút sau, chàng từ từ đứng dậy, đi đến chỗ để quyển sổ ghi công đức và nâng cây bút lên, chàng đề tên mình vào cuốn sổ. Buông cây bút xuống, chàng đưa mắt nhìn lơ đãng, cặp mắt sáng đẹp như có sức thu hút người ta, nhưng cũng chứa đựng một nỗi u buồn khó tả.
Rồi như không để ý đến mưa gió, chàng nhấc chiếc nón lên, nhưng bỗng mắt chàng dừng lại trên hình tượng Đức Phật một lần nữa. Chàng tiến đến Ngài, đăm đăm nhìn Ngài và đưa ngón tay dài nhỏ sờ vào bàn tay của Ngài. Một lát sau, chàng từ từ rút tay ra. Khi quay lại, chàng thấy một ni cô đang đứng sau chờ chàng lui ra để vào thắp hương. Chàng vừa đi được mấy bước thì bỗng nhiên như có sức gì lôi chàng ngoảnh lại : Hai cặp mắt nhìn nhau kinh ngạc, chiếc nón rơi khỏi tay chàng, chàng xăm xăm bước tới quỳ xuống bên chân ni cô :
- Lan Hương ! Lan Hương ! Đã hai mươi năm rồi, bây giờ anh mới tìm thấy em.
Ni cô lùi lại mấy bước, cau mặt nhíu mày và cố trấn tĩnh. Một hồi lâu, với giọng chìm và nặng, ni cô khẽ nói :
- Con người tất cả đều do duyên nghiệp định đoạt, chúng ta hãy vui vẻ nhận lấy. Anh … đi mau đi !
- Không ! Không ! Sao em tàn nhẫn thế ? Em có thể đuổi anh đi ? Anh tìm em đã hai mươi năm trời, thời gian hai mươi năm ngắn ngủi lắm sao ? Lan Hương, em còn nhớ rặng tre năm xưa không ? Em quên phiến đá ấy rồi à ? Không biết bao nhiêu lần chúng ta đã ngồi và nô đùa trên phiến đá ấy. Và cũng bên cạnh phiến đá ấy, chúng ta đã nguyện ước trăm năm …
- Tôi đã hiến thân cho Phật pháp, đã hiểu rõ lý duyên sinh. Tôi đã phát nguyện noi theo tinh thần đại từ đại bi của Đức Phật, làm việc cứu độ mọi người, mở rộng lòng thương yêu tất cả … Hai mươi năm qua, tôi vẫn còn cất giữ một vật nhỏ, hôm nay có thể đưa cho anh mang về và coi như mối trần duyên của chúng ta đến đây là chấm dứt ! Nói xong, ni cô phủi áo và nhẹ nhàng lướt vào hậu cung. Chừng mười phút sau, ni cô trở ra, tay cầm một gói giấy, phía ngoài buộc bằng một sợi băng lụa màu lam. Ni cô trao cho chàng :
- Đây là vật ngày trước anh muốn và tôi cũng đã bằng lòng cho anh. Bao nhiêu năm qua, tôi vẫn giữ bên mình. Hôm nay, điều ước mong duy nhất của tôi đã đến, đó cũng là nhờ sức giúp đỡ của các vị bồ tát. Song tôi xin anh về đến chỗ trọ hãy mở ra xem. Anh có bằng lòng thế không ? Giọng ni cô bình tĩnh và nghiêm trang. Chàng gật đầu và run rẩy, lòng chàng se lại. Chàng đưa tay ra đỡ lấy gói giấy :
- Lan Hương, hãy về với anh ! Chúng ta không nên chối bỏ hạnh phúc để rước lấy khổ đau. Chúng ta còn có hy vọng, có tình yêu và tương lai của chúng ta còn dài. Em đừng vội chán nản cuộc đời.
- Tôi đã tin chư Phật và Bồ tát, tin luật nhân quả. Tôi sẽ vui lòng nhận tất cả những gì rủi ro và đau khổ. Trước kia, tôi cũng như anh, thường phán đoán một cách nông nổi và chủ quan. Tôi cũng đã cho rằng những người “ đem mình gởi chốn am mây ” là những người ru hồn trong cõi mộng, là những kẻ chán đời và trốn tránh thực tế. Nhưng nhờ sự học hỏi, tìm hiểu và sống theo giáo lý trong hai mươi năm qua, tôi thấy rằng đạo Phật không phải là đạo chán đời như người ta thường lầm tưởng, mà trái lại những người tu theo Phật giáo Đại Thừa là những người yêu đời vô cùng ! Nếu nói đạo Phật chán đời thì chưa đủ. Phải nói rằng đạo Phật chán cuộc đời nhơ nhớp xấu xa, cuộc đời ích kỷ đê hèn và tham lam ngu dại; song đối với cuộc đời trong sạch sáng suốt, cuộc đời vị tha cao cả thì đạo Phật rất thiết tha yêu mến. Thôi đến giờ rồi, xin phép anh tôi đi vào.
Dứt lời, ni cô chắp tay chào chàng, rồi cúi đầu đi vào phía sau Phật điện. Chàng bước theo :
- Đừng ! Lan Hương ! Anh van em, hãy về với anh !
- Tuấn Khanh ! Tôi đã nói duyên phận của chúng ta đã hết, tất cả đều qua rồi !
- Không thể qua được ! Em hãy nghe anh nói đây …
- Nói gì ? Thôi, sáng mai anh trở lại vậy, lúc đó hãy nói ! Giọng ni cô lạnh nhạt.
- Anh không thể đợi đến ngày mai, anh đã sống trong đau khổ và sầu muộn qua bao nhiêu cái ngày mai rồi ! Lan Hương ! Giọng chàng cảm động. Ròng rã hai mươi năm trời, có lúc nào em nghĩ đến cuộc sống của anh ra sao không ? Anh cũng chỉ tin tưởng ở Phật và Bồ tát, tin ở nghiệp duyên. Anh đã theo gánh hát đi khắp các thành thị. Anh chú ý đến từng người qua lại, song không có em, lúc đó em ở đâu ? Lan Hương, cuối cùng anh chỉ còn biết đến các chùa lễ bái, xin chư Phật và Bồ tát chứng giám tấm lòng thành khẩn của anh. Giờ đây, anh đã tìm được em, sao em nỡ hắt hủi anh như thế ?
Ni cô mím chặt đôi môi khô héo và đứng lặng người dưới bóng hình tượng Đức Phật.
- Lan Hương, hãy theo anh về, anh chỉ muốn lúc nào cũng được sống bên em, thế là đủ rồi ! Hiện giờ, không còn ai ngăn trở chúng ta nữa. Anh sẽ đưa em đi lễ Phật, đi du ngoạn các nơi. Chúng ta sẽ ngồi trên phiến đá nhẵn bóng ấy để nói chuyện và cười đùa như những năm xưa. Lan Hương, hãy nói đi, tại sao em cứ yên lặng ?
Đứng trước mặt người yêu đã xa cách hai mươi năm trường, tình cảm trong lòng chàng dào dạt như sóng biển.
Cõi lòng của ni cô như một quả núi, không một sức gì của người đời có thể làm rung động. Ni cô khẽ đáp :
- Độ mười giờ sáng mai, anh trở lên đây, chúng ta sẽ nói chuyện nhiều. Giờ xin lỗi anh cho tôi đi vào.
Dứt lời, ni cô chuyển bước, lách mình qua cửa nách phía sau Phật điện để xuống nhà dưới. Chàng vội đi theo, nhưng vừa đến cửa thì một vị sư ni già bỗng xuất hiện.
- Đàng sau không tiện vào, xin ông dừng lại ! Giọng vị ni già nghiêm nghị và như ra lệnh.
- Tôi vào tìm Lan Hương. Lan Hương là em họ của tôi.
- Người tu hành có bổn phận riêng. Mời ông hãy ra ngồi phía ngoài uống nước.
Vị sư già gầy guộc đứng chắn ngang lối đi của chàng như một bức tường sắt. Chàng đành nén tình cảm xúc động và ôm niềm hy vọng chờ đến ngày mai. Chàng nắm chặt lấy gói giấy, lặng lẽ bước ra khỏi Phật điện và thất thểu đi xuống núi. Chàng quên cả chiếc nón, quên cả mưa dầm. Tâm hồn chàng lúc ấy đã hoàn toàn bị hình ảnh của người mặc chiếc áo mầu khói hương ngự trị, hình ảnh trang nghiêm và lãnh đạm làm sao !
Về đến nhà trọ, chàng vào thẳng phòng, đóng chặt cửa lại rồi hồi hộp cởi dải băng lụa buộc ngoài gói giấy. Chàng dần dần nhận ra đó là vật mà hai mươi năm về trước chàng đã tặng nàng nhân dịp sinh nhật mười tám tuổi. Tim chàng bắt đầu đập mạnh, bàn tay chàng run rẩy mở từng vòng băng lụa mầu lam cũ kỹ, những vòng lụa xổ ra đến đâu thì chàng có cảm tưởng như từng khúc ruột của chàng cũng đang đứt theo. Cuối cùng, gói giấy được mở tung ra, trong đó có một lọn tóc dài cuộn tròn kèm theo một hàng chữ nhỏ : “ Đây là mái tóc của em, nếu có ngày nào được giao đến tận tay anh thì coi đó là chút duyên phận cuối cùng của chúng ta ”. Chàng bùi ngùi đau đớn nhìn lọn tóc và hàng chữ. Những việc quá khứ lại lần lượt diễn ra trong ký ức của chàng.
Hồi ấy, chàng mới mười hai tuổi và vẫn còn học tiểu học. Một lần hết niên học, nhà trường tổ chức một buổi kịch nghệ. Lan Hương, bạn cùng lớp và cũng là em con cô con cậu của chàng, kéo chàng đi để cùng đóng vai tiên nữ với nàng, vì đến giờ trình diễn thì trong số nữ diễn viên thiếu một người bạn gái của nàng. Song một việc không ngờ đã xảy ra là chàng cải trang trông rất đẹp. Trên sân khấu, chàng nhảy múa mềm mại, uyển chuyển giống hệt như một cô con gái. Từ thầy giáo và phụ huynh cho đến các học sinh trong trường đều vỗ tay hoan hô khen ngợi chàng, chàng cảm thấy niềm sung sướng tràn ngập lòng. Từ đó, đối với những động tác và phục sức của phái đẹp, chàng càng ngày càng có hứng thú. Ai có ngờ đâu buổi biểu diễn tình cờ ấy đã quyết định lẽ sống và nghề nghiệp của đời chàng. Hai năm sau, cha mẹ chàng kế tiếp nhau qua đời. Một mình côi cút, không nơi nương tựa, chàng được đưa đến một đoàn hát lưu động để chính thức xin học nghề. Nhờ thông minh và có biệt tài, thêm vào đó là nhờ có cảm hứng và sức cố gắng nên chỉ trong vòng năm năm, chàng đã trở thành một nghệ sĩ rường cột của đoàn và đi trình diễn khắp nơi.
Song tính tình chàng trở nên trầm mặc. Mỗi khi tan buổi hát, chàng thường ngồi một mình suy nghĩ đăm chiêu như thả hồn vào cõi mộng. Trong những giờ phút ấy, cõi lòng chàng là một bãi sa mạc hoang vu trống lạnh. Người duy nhất có thể mang sinh thú đến cho chàng là Lan Hương. Nàng yêu chàng, hiểu chàng, an ủi chàng và sẵn sàng trở thành người bạn đồng hành trên con đường đời của chàng sau này, nhưng liệu chàng có xứng đáng không ? Một anh kép hát có thể nào kết hôn với một nữ sinh trung học con nhà giàu có ? Tuy cha mẹ Lan Hương là cậu mợ của chàng, song từ khi chàng gia nhập đoàn hát để kiếm miếng ăn, họ đã khinh rẻ chàng, thậm chí còn tỏ ra không muốn cho chàng đi lại với Lan Hương, nhưng chàng và nàng không thể chịu đựng được ! Trái lại, nếu có cơ hội gặp gỡ, họ không bao giờ bỏ qua. Do đó, họ càng lén lút hẹn hò nhau. Nỗi khổ tâm của họ càng sâu xa thấm thía, càng đau khổ bao nhiêu thì tình cảm của họ càng trở nên chân thành bấy nhiêu ! Họ yêu đương trong một hoàn cảnh cực kỳ tàn ác.
Một buổi chiều mùa hạ, chàng vừa vượt qua hai trăm cây số từ một thành thị nọ trở về. Chàng không đi đâu, chỉ đến thẳng rặng tre xanh bên bờ sông, ngồi trên phiến đá để đợi chờ. Chàng không dám về nhà cậu mợ. “ Con gái tôi đâu có thể lấy một thằng kép hát ”, câu nói ấy đã như một mũi kim xuyên vào trái tim chàng từ lâu và hiện giờ vẫn còn đau nhói. Chàng ngồi trên phiến đá, hy vọng được gặp Lan Hương để trao tận tay nàng một vật mà chàng mang về tặng nàng nhân dịp sinh nhật, rồi lại lên đường trở về đoàn hát, trở về với ánh đèn mầu trên sân khấu. Chàng hồi hộp phóng tầm mắt nhìn đám nữ sinh đang từ xa tiến tới. Chàng thấy Lan Hương khoác tay bạn nàng, nói cười vui vẻ. Ánh chiều tà còn rớt lại rọi vào mặt nàng, làm cho cặp má tròn trĩnh của nàng ửng hồng như trái dâu mọng đỏ; mái tóc dài, óng mượt, đen huyền chảy xuống hai bờ vai; chiếc mũi cao, thẳng; đôi mắt trong sáng và thân hình uyển chuyển. Tất cả đã tạo nên cho nàng một vẻ đẹp dịu dàng và quyến rũ. Chàng nhìn Lan Hương chằm chặp, nhìn ý trung nhân của nàng; chàng có cảm tưởng như tình yêu và hạnh phúc đã tuột khỏi tay chàng, đã rời xa chàng và người nắm bắt được Lan Hương, hình ảnh của hạnh phúc, nhất định sẽ không phải là chàng. Chàng, một anh kép hát chỉ mơ ước viển vông mà thôi !
Tà áo thướt tha và cặp mắt đen láy đã hiện ra gần trước mặt chàng, lòng chàng rạo rực, không che dấu được niềm hân hoan vui sướng, chàng khẽ cất tiếng gọi một cách bẽn lẽn :
- Lan Hương !
- Ai gọi ? A , Tuấn Khanh ! Lan Hương buông tay bạn ra, rồi vừa ngạc nhiên vừa sung sướng, chạy đến trước chàng : Sao anh lại về vào giờ này ? Sao không viết thơ cho em biết trước ?
- Anh không kịp viết thơ, nhưng thế này không thích hơn à ?
Chàng nhoẻn miệng cười, duyên dáng như một cô con gái. Song khi chàng vừa ngẩng đầu nhìn lên thì vẻ tươi vui trên khuôn mặt chàng vụt biến mất. Chàng thấy các bạn của Lan Hương đứng xa xa cười cợt và chế giễu. Chàng nghe thấy tiếng họ văng vằng :
- Anh kép hát, bạn trai thân nhất của con Lan Hương đó !
- Nghe đâu tụi nó có họ hàng với nhau mà! Từ nhỏ đến lớn, hai đứa vẫn sống chung với nhau thôi !
- Con Lan Hương thật vớ vẩn ! Sao lại đi làm bạn với một anh kép hát thế không biết, hay là mê anh ta rồi ?
- Anh sao vậy, Tuấn Khanh ?
Lan Hương thấy vẻ buồn hiện lên nét mặt chàng, nhưng khi nàng quay lại nhìn về phía các bạn, nàng mới hiểu rõ nguyên nhân, liền mỉm cười âu yếm :
- Đi, chúng ta đến ngồi trên phiến đá !
- Lan Hương, anh thấy khó chịu lắm ! Chàng có ý đi sau nàng mấy bước, chứ không dám đi song song với nàng.
- Sao mà khó chịu ? Chúng nó nói đùa cho vui đấy mà ! Em vẫn thường chẳng nói đùa với chúng nó là gì ?
- Anh phải về ngay tối nay.
Lan Hương trố mắt nhìn chàng :
- Chiều nay anh về gặp em với mục đích là báo cho em biết anh phải trở về ngay tối nay?
Chàng ấp úng đáp :
- Anh … anh … Lan Hương, em hiểu cho lòng anh là đủ rồi !
Nàng cười :
- Vậy anh không hiểu lòng em à ? Thôi đi! Đến ngồi trên phiến đá nói chuyện cho mát.
Nàng cầm lấy tay chàng kéo đi.
Chẳng ai biết là người nào đã đưa phiến đá ấy đặt bên rặng tre xanh, mà cũng không biết nó đã nằm đấy từ đời kiếp nào. Nó đã sáng bóng và nhẵn thín vì bao nhiêu người qua lại đều ngồi trên phiến đá ấy để nghỉ chân. Nhất là bọn trẻ con, lúc thì chúng ngồi, lúc chúng nằm, có lúc chúng lại lấy nó làm nơi ẩn nấp trong khi chơi trò “ ẩn bắt ”. Bọn trẻ ấy đều lớn khôn cả rồi, nhưng phiến đá thì vẫn thế, cứ nằm trơ trơ ở chỗ cũ, không hề xê dịch. Tuấn Khanh và Lan Hương cũng đã từng qua những ngày ấu thơ bên cạnh phiến đá ấy, họ ngồi trên phiến đá nô đùa vui vẻ; cũng có khi họ hờn dỗi, giận dữ; lại có lúc họ mơ màng tưởng tượng họ đang ngồi trên một con thuyền nhỏ, lặng lẽ theo dòng nước biếc đi đến một cõi thần tiên nào … Nhưng thời gian qua, họ đã lớn khôn, họ không còn mơ tưởng thế nữa mà mơ ước một cảnh giới yêu đương, trong đó họ sẽ hoạch định cuộc sống tương lai.
- Bây giờ em hỏi anh, anh có thể ở lại đây được mấy ngày ?
Lan Hương ngồi xuống phiến đá trước, đặt chiếc cặp sách một bên, đó là cử động quen thuộc của nàng đã bao năm qua.
Tuấn Khanh cũng ngồi theo nàng :
- Có thể ở lại ba ngày, nhưng …
Lan Hương sung sướng nắm lấy tay chàng:
- Thế thì được rồi, ngày mai là thứ bảy, chỉ học có nửa buổi; ngày kia là chủ nhật, thứ hai em xin nghỉ, thế là được chơi với anh ba hôm, có được không nào ?
- Anh rất tiếc vì hoàn cảnh mà phải bỏ học để đi làm cái nghề hát xướng này, không được mở mặt với đời !
- Cần gì phải mở mặt với đời ? Hãy mở mặt với chính mình đi, mở mặt với em mà không đủ à ? Nàng siết chặt tay chàng, tỏ dấu hiệu an ủi, khích lệ và cũng để bày tỏ lòng nàng.
- Còn cậu mợ …
Nói đến cậu mợ, chàng phát run.
- Cậu mợ cũng sẽ bằng lòng, vì người thương em lắm ! Chỉ cần …
Nàng nhìn chàng bằng cặp mắt tràn đầy tình cảm và bỏ lửng câu nói.
- Chỉ cần sao ? Em nói đi !
Tay chàng cũng nằm chặt trong tay nàng và chàng có cảm giác hồi hộp.
- Chỉ cần anh cố gắng hơn nữa trong nghề nghiệp, đừng tưởng thế đã là hoàn toàn rồi !
Chàng trút một hơi thở nhẹ nhõm :
- Chỉ cần có em, anh sẽ hết sức cố gắng là một ngôi sao chói rạng nhất trong đám tài tử. Hát xướng không phải là một nghề hèn hạ !
- Tối nay, anh về nhà em ngủ ?
- Không được ! Anh đã có chỗ ngủ. Ngày mai, anh sẽ đến chúc mừng em.
- Chúc mừng ? Lan Hương mở to cặp mắt, hỏi.
- Mai là sinh nhật của em, em quên à ?
- À, nàng cười, thế mà chẳng thấy má nhắc gì đến cả !
- Nhất định mợ đã sắp đặt rồi. Sinh nhật thứ mười tám của em mà mợ quên sao được ?
Vừa nói, chàng vừa móc trong túi ra một cái hộp nhỏ bằng nhung trông rất xinh xắn và trao cho nàng :
- Anh tặng em cái này !
- Ái chà ! Anh còn mang quà về cho em kia à ? Cái gì đây ? Nàng hớn hở đỡ lấy cái hộp.
- Em mở ra coi !
Nàng sung sướng mở chiếc hộp ra, thấy trong đựng một chiếc nhẫn và một dải băng lụa màu lam để buộc tóc.
- A, chiếc nhẫn đẹp quá ! Nàng thích thú ướm chiếc nhẫn vào ngón tay.
- Em hãy buộc thử dải băng xem nào !
- Được !
Rồi như một cô bé, nàng xỏa mái tóc xuống và cầm lấy dải băng.
- Thong thả. Chàng không thể tự nén được tình cảm, đưa tay vuốt mái tóc đen dài và mềm mại như nhung tơ của nàng. Để tóc dài xuống trông thướt tha và mơ mộng lắm !
- Anh thích để dài xuống ? Nàng ngả đầu vào chàng.
Chàng đưa tay véo yêu trên má nàng :
- Lan Hương, anh xin em đừng bao giờ uốn tóc cả.
Nàng cười :
- Không uốn để nó dài quét đất thì sao ?
- Quét đất trông càng đẹp. Em cứ để dài đi !
- Được rồi ! Nhưng giả sử có ngày em cắt đi thì sao ?
- Thì cất để dành cho anh.
- Thế hả ? Cho anh, song em nhất định cứ nuôi cho thật dài, dài đến chừng nào anh ghét thì thôi !
Nàng nũng nịu ngả đầu sát vào má chàng. Mùi thơm phưng phức từ mái tóc nàng toát ra, chàng thì thầm bên tai nàng :
- Với em, không bao giờ anh biết ghét là cái gì ! Anh chỉ tự ghét cái phận nghèo của anh.
- Anh biết em ghét ai nhất không ?
- Ghét anh ?
- Đúng rồi, em ghét anh lắm ! Ghét người hay có tính tự ti mặc cảm, không dám ngẩng đầu nhìn thẳng vào mặt ai.
- Lan Hương ! Chàng cúi đầu.
Nàng quay đi và hạ giọng nói :
- Ghét anh, nhưng em vẫn cứ yêu anh.
Chàng ngẩng đầu lên và mắt rướm lệ :
- Em cứ yêu anh ?
Nàng gật đầu.
- Cậu mợ không cho thì sao ?
- Thì em đi !
- Đi theo anh ?
- Không ! Em muốn sống cuộc đời tự lập, làm bất cứ việc gì cũng được và sẽ không bao giờ trở về.
- Em nhẫn tâm bỏ cậu mợ ?
- Trừ khi nào ba má bằng lòng thì lúc đó em mới về.
- Em cũng không cho anh biết ?
- Không ! Em không muốn người ta cho là em đi theo trai. Em muốn anh không mang tiếng và em cũng không mang tiếng.
- Thế em sẽ không nghĩ gì đến anh ? Tay chàng lại siết chặt lấy tay nàng.
- Mà sao cứ nói những chuyện hão huyền vậy ? Em biết ba má thương em lắm mà !
Nàng nhoẻn miệng cười, rồi đưa tay lên tết nút băng lụa trên đầu thành hình con bướm. Dải băng mầu lam càng làm cho mái tóc mềm mại và óng ả của nàng thêm vẻ khả ái. Nàng hỏi :
- Thế nào ?
- Trông thật thướt tha và đẹp lắm ! Chàng ngây ngất nhìn nàng và suối tóc mơ mộng của nàng.
- Ai mượn anh khen ? Nàng nở một nụ cười quyến rũ.
- Lan Hương, thật em có định … ?
- Định gì ?
- Kết hôn với anh ?
- Trừ khi em đi tu thì thôi !
- Lan Hương, thật anh cảm động vô cùng!
Nàng rũ tóc một cái rồi cầm lấy cặp sách đứng dậy :
- Thôi, ta đi về đi !
Chàng cũng đứng dậy theo :
- Anh đưa em đến gốc cây kia.
- Thật anh không về nhà em à ?
Chàng đau khổ lắc đầu :
- Em vẫn chưa hiểu rõ hoàn cảnh ? Ngày mai, anh đến mừng em.
- Thôi được, mai em đợi anh, nhưng phải đến sớm kia đấy !
Lan Hương sửa lại mái tóc, vuốt lại tà áo, rồi xua tay cười :
- Vậy khỏi phải tiễn chân em nữa !
Chàng đứng nhìn theo cho đến khi hình ảnh lả lướt của nàng đã khuất sau lũy tre trong ngõ vắng ngập bóng hoàng hôn, lúc ấy chàng mới thơ thẩn ra về.
Thật ra, cha mẹ Lan Hương đã ngầm chuẩn bị bữa tiệc sinh nhật của nàng rất lớn. Tại sao lại làm lớn ? Chắc cũng có lý do gì trong đó ! Thôi thì mua thứ này, sắm thứ nọ và cho phép Lan
Hương được tự do mời các bạn bè đến dự tiệc.
Cặp mắt nàng sáng lên :
- Má cho phép con được tự do mời các bạn con, hả má ?
Mẹ nàng cười :
- Ai nói dối con ?
- Vậy con sẽ mời Phương Thảo và Tuyết Anh, có được không ạ ?
- Dĩ nhiên !
- Lại còn anh Phác và … và …
Nàng ngần ngừ một lát rồi nói :
- Và anh Tuấn Khanh
Đôi má của mẹ nàng xị xuống, song bà vẫn mỉm cười :
- Những người kép hát nay đây mai đó, biết đâu mà tìm mà bảo ?
Lan Hương dò xét :
- Nếu anh ấy về kịp ?
- Thì cũng được chớ sao ! Nhưng chắc nó không muốn đến đâu. Thôi, con vào mặc thử bộ đồ mới xem, má còn nhiều việc khác.
Mẹ nàng dắt nàng đến cửa phòng, bà nở một nụ cười bí ẩn :
- Lan Hương, hôm nay là ngày tốt lành của con, hãy vào trang điểm đi !
Lan Hương bắt đầu lục soát trong ký ức của nàng, nàng nhận thấy chưa có sinh nhật nào mẹ nàng đã nói với nàng câu ấy. Bởi thế, nàng ngạc nhiên hỏi :
- Năm nào cũng có sinh nhật, chứ có gì mà là ngày tốt lành ạ ?
- Lát nữa, tự nhiên con sẽ rõ !
Mẹ nàng nói xong, liền quay trở ra. Lan Hương vẫn cứ thắc mắc, song nàng cũng vào phòng mặc thử áo mới.
Đặc biệt năm nay khách đến dự lễ sinh nhật của nàng đông hơn mọi năm. Điều đó làm nàng cảm thấy thích thú và hãnh diện.
Nàng mặc bộ đồ mới, mầu hồng nhạt, rồi đeo chiếc nhẫn của Tuấn Khanh tặng và buộc dải lụa mầu lam trên đầu. Nàng cười tươi tắn, nhìn những quà tặng và đi cảm ơn từng người. Nhưng người khách mà nàng trông mong nhất vẫn chưa thấy đến, điều đó khiến nàng có cảm giác ray rứt. Chốc chốc nàng lại ngó ra ngoài cửa sổ để lắng nghe bước đi quen thuộc và tiếng gọi hiền dịu ấy. Song đến đúng giờ bữa tiệc được bắt đầu, nàng vẫn chưa thấy chàng tới. Nàng thấy nóng ruột, bồn chồn và hồi hộp; nhưng nàng cố che giấu để tiếp đãi bè bạn niềm nở.
Sau mấy tuần rượu, thực khách nói cười vui vẻ, cha nàng coi bộ cũng đã ngà ngà, ông ngỏ lời cảm tạ mọi người, rồi ông vui miệng tuyên bố luôn :
- Hôm nay cũng là ngày đại sự trăm năm của con cháu bé …
Đôi đũa rơi khỏi tay Lan Hương, nàng hoàn toàn kinh ngạc.
Ông thân nàng lại nói tiếp :
- Ba thay con chọn ngày hôm nay làm ngày vui mừng nhất trong đời con. Như thế, ba cũng được trọn bổn phận làm cha.
- Thưa ba, con còn ít tuổi, hơn nữa học hành còn dở dang. Việc đính hôn, xin ba hãy để một vài năm nữa cũng được !
Lan Hương rưng rưng ngấn lệ và dùng hết sức can đảm để khẩn cầu cha nàng.
Cha nàng mỉm cười :
- Ba nghĩ trước thế cho chu đáo thôi ! Còn việc cưới xin thì dĩ nhiên là phải đợi sau khi con học hết trung học.
Khách khứa đều hoan hô :
- Hai tin mừng đến một lúc ! Xin mời các ngài cạn ly.
Lan Hương đứng dậy giữa những tiếng hoan hô, nàng nghẹn ngào van xin cha nàng một lần nữa :
- Thưa ba, vậy xin ba để con học xong trung học, rồi đính hôn cũng chưa muộn.
Mặt cha nàng bỗng biến sắc :
- Con phải vâng lời cha mẹ. Cha mẹ đặt đâu thì phải ngồi đấy, không được lôi thôi chi hết !
- Song đây là việc của con kia mà !
- Mầy dám bảo là việc của mầy hả ? Mỗi đốt xương, mỗi sợi tóc của mầy đều là của cha mẹ.
Mầy dám chống lời cha mẹ hả ?
Cha nàng bất chấp cả bạn bè thân hữu, ông hầm hầm nổi nóng :
- Tất cả các việc khác, con xin vâng theo lời ba má. Nhưng việc này …
- Việc này lại càng phải vâng lời ba má mới được. Con hãy xin lỗi ba con đi !
Mẹ nàng thấy tình hình bất ổn, liền vội dàn xếp. Bà không muốn chồng bà nóng giận trước mặt tân khách và cũng không muốn con gái bị mắng trước nhiều người.
Lan Hương đỏ mặt và tức khí bốc lên trong lòng nàng :
- Con không thể chịu được việc đó !
- Không chịu thì cút đi ! Đồ bất hiếu ! Cha nàng thét lên.
Thế là như một trận gió, Lan Hương lướt ra khỏi cửa và chạy mất hút.
Mẹ nàng kinh hãi, gọi giật lại :
- Lan Hương ! Lan Hương ! Con điên à ?
Lan Hương vừa mở cánh cổng thì thấy Tuấn Khanh đang đứng phía ngoài, chàng dang tay cản nàng lại.
- Anh …
Nàng chỉ thốt được có thế ! Hai người đều xúc động, không biết xử trí ra sao khi vận mệnh đã đến. Nhưng không còn thì giờ để nói gì hơn, nên nàng vùng vẫy đẩy chàng ra, rồi phóng đi như một mũi tên.
Không ai đuổi theo nàng, kể cả Tuấn Khanh.
***************************
Từ đấy, người ta không còn thấy hình bóng Lan Hương nữa. Trên phiến đá nhẵn bóng ấy, vẫn có trẻ con ngồi, nằm và nô đùa cười cợt.
Tuấn Khanh theo đoàn hát đi khắp đó đây. Hy vọng duy nhất của đời chàng là tìm nàng. Nhưng nàng ở đâu, biết tìm đâu ?
Thời gian lặng lẽ trôi qua, đã hai mươi năm trời xa vắng, không một tin tức gì về nàng! Hiện giờ, chàng chỉ còn biết nhờ vào sức ủng hộ của chư vị Bồ tát.
Tuấn Khanh, một chàng nghệ sĩ trẻ tuổi và đẹp trai, là thần tượng của khách mộ điệu và là túi tiền của đoàn hát; song riêng chàng vẫn mang nặng một tâm tư sầu muộn. Trên sân khấu, chàng đã làm cho bao nhiêu người sống những giờ phút say sưa, thích thú và vui tươi. Người ta không thể quên được giọng hát và điệu cười của chàng. Nhưng khi tan buổi hát, chàng lại vẫn ôm mối sầu hoài vạn cổ, cất bước ra đi và đặt chân đến khắp các cảnh chùa, nguyện cầu và khẩn đảo.
Song hai mươi năm qua, chàng vẫn sống trong trống lạnh và thương đau.
- Đây cũng thật là sự an bài của các vị Bồ tát ! Nhờ sức giúp đỡ của các ngài, cuối cùng mình đã … cuối cùng …
Tay Tuấn Khanh run run nâng niu lọn tóc dài mềm mại rồi khẽ đặt lên môi. Hai hàng lệ ứa ra và tràn xuống hai gò má xanh xao của chàng. Chàng cố nén tình cảm xúc động, chờ đợi đến ngày mai. Ngày mai, chàng sẽ ai cầu ni cô đi với chàng đến một nơi thâm sơn cùng cốc nào để sống cho qua những ngày còn lại.
Chàng cứ nắm chặt lấy lọn tóc trong suốt đêm. Đợi khi trời vừa hừng hừng sáng, chàng đã vội lên đường. Chàng không thể giữ đúng lời ni cô hẹn là mười giờ sáng. Chàng phải đi sớm, gặp ni cô sớm và đưa ni cô đi ngay.
Chàng theo con đường mòn lên núi hãy còn ngập trong sương đêm. Chàng thấy tim đập nhanh hơn, xúc động, phấn khởi, sung sướng, hồi hộp và bao nhiêu tình cảm lẫn lộn. Bất giác, chàng lại thấy mấy giọt lệ lăn theo sống mũi. Hoài vọng hai mươi năm qua chắc chắn sẽ được thỏa mãn trong buổi sớm mờ sương này. Khi chàng lên tới đỉnh núi, tính ra còn sớm hơn giờ đã định ba tiếng đồng hồ.
Người ra tiếp chàng vẫn lại là vị sư ni già gầy guộc và nghiêm khắc đã chặn ngang đường tiến của chàng hôm qua. Vị sư già lạnh lùng nói với chàng :
- Tối hôm qua, ni cô đã rời khỏi nơi này.
- Đi đâu ? Lan Hương đi đâu ? Chàng quỳ phục xuống bên chân vị sư ni già.
- Ni cô đi vân du.
- Vân du ! Vân du ! Lan Hương đi vân du rồi !
Chàng ngửa mặt lên trời, nước mắt lại trào ra ràn rụa. Từng trận gió thu đưa những áng mây mù buổi sáng đang vèo vèo lướt qua. Giọng chàng yếu ớt :
Vân du … Vân du … Lan Hương ! Lan Hương đi vân du …
( trích tác phẩm Dưới Mái Chùa Hoang – của HT. T. Quảng Độ dịch )